Hoe kan oedeemfysiotherapie verlichting bieden

Carina legt uit wat een oedeem precies inhoud, wanneer en hoe het ontstaat en wanneer therapie verlichting voor iemand kan bieden.

Carina Seidel

22/2/2023

Mijn naam is Carina en ik ben oedeemfysiotherapeute bij Knooppunt Centrum voor Gezondheid.

Ik ga uitleggen wat “oedeem” eigenlijk betekent en wat kan oedeemtherapie voor iemand betekenen?

Definitie: Oedeem is de aanwezigheid en ophoping van vocht op plaatsten in het lichaam waar vocht normaal niet in deze hoeveelheid aanwezig is. Dit kan verschillende oorzaken hebben.

Het is het gevolg van een slecht of niet functionerend lymfesysteem of traumamoment. Daardoor kan het lichaamsvocht niet goed doorstromen en is het lichaam niet meer in staat om voldoende vocht af te voeren (drainage).

Het lichaam heeft 2 systemen die verantwoordelijk zijn voor de vochtregulatie in ons lichaam. Namelijk het bloedvatensysteem en het lymfesysteem.

Voordat ik uitleg wat deze systemen precies doen en wat voor invloed dit op de vochtregulatie heeft wil ik eerst iets over de basisopbouw van het menselijk lichaam vertellen.

Uitleg vaatsytemen

Het menselijk lichaam bestaat grotendeels uit (bind-)weefsel.

Bindweefsel is een vorm van weefsel dat onderdeel uitmaakt van alle organen van het lichaam. Dit weefsel heeft zuurstof en voeding nodig. Via onze bloedvaten vindt een zuurstofuitwisseling naar het weefsel plaats. Dit gebeurt via het vocht en een aantal fysiologische processen. Kort om gezegd: De voedingsstoffen en zuurstofmolecule kunnen via het vocht naar alle celletjes in het weefsel “zwemmen”.

In totaal maken we voor deze uitwisseling 2-3 l vocht op een dag aan. Want ons lichaam heeft continu zuurstof nodig. Als dat niet gebeurt sterft weefsel af. Dus ons lichaam is continu bezig met vocht aanmaak en vochtuitwisseling. Door de zuurstofuitwisseling blijft vocht in het weefsel liggen. Dit verklaart waarom we s avonds zwaarder zijn en bijvoorbeeld een afdruk van onze sokken kunnen zien. Als we ochtends dan weer wakker worden is deze afdruk meestal verdwenen. Een normaal proces wat ons bloed- en lymfvaatsysteem reguleert.

Hierbij wordt een deel van het vocht weer opgenomen in het bloedvatensysteem en een deel wordt uitgevoerd via de nieren. Het bloedvaatsysteem heeft eigen kleppen die het vocht ondersteunen in de afvoer. Het lymfesysteem heeft dat niet in deze maten en is daarbij afhankelijk van de grote spiergroepen in ons lichaam. Het heeft dus zelf geen eigen pompfunctie/klepjes in de vaten. Een makkelijk voorbeeld: Vaak wordt geadviseerd om steunkousen aan te doen als je lang niet beweegt (een reis met het vliegtuig bijvoorbeeld). De reden hiervan is dat de grote spiergroepen minder of helemaal niet actief zijn en het vocht wordt minder goed afgevoerd. Het vocht verzamelt zich door de zwaartekracht dan op de laagste plek. Dus los van een reis met een vliegtuig wordt geadviseerd om tussendoor te bewegen als je lang moet zitten.

Oorzaken en symptomen van oedeem

Een oedeem, ofwel vochtophoping in het lichaam, is het gevolg van een slecht of niet functionerend lymfesysteem of traumamoment. Daardoor kan het lichaamsvocht niet goed doorstromen en is het lichaam niet meer in staat om voldoende vocht af te voeren (drainage). Oedemen komen vaak voor bij mensen met problemen aan de bloedvaten (bijvoorbeeld spataderen), littekens of een ziekte zoals kanker of reuma. Maar ook een ongeval, operatie, chemotherapie of bestralingen kunnen tot een oedeem leiden. Als je lichaam zelf niet voldoende vocht meer afvoert, is oedeemfysiotherapie nodig als ondersteuning.

Een oedeem bevindt zich meestal op plekken waar normaal gesproken geen vocht zit, zoals de benen, enkels, buik of longen. Oedemen kunnen pijn veroorzaken maar ook concentratieproblemen, orgaanklachten of een vervelend tintelend gevoel. Onze erkende en gekwalificeerde oedeemfysiotherapeuten kunnen verschillende soorten oedemen behandelen. Met speciale technieken wordt het lymfesysteem gestimuleerd waarbij de ‘waterhuishouding’ weer in balans wordt gebracht en je lichaam wordt versterkt. Daarnaast wordt vaak ook verschillende soorten van compressiemateriaal ingezet.

Oedeemtherapie en manuele lymfdrainage

Manuele lymfdrainage is een massagevorm die erop gericht is de kwaliteit van het interne watermilieu te verzekeren in functie van een goede cel generatie. Hierbij is het doel om de vochtdoorstroming te verbeteren, stagnaties op te heffen, de immuniteit te verhogen, stress te verlagen en het hormonale stelsel te optimaliseren. Manuele lymfdrainage zijn ritmische, zachte spiraalvormige rek op de lymfeklieren en lymfebanen met aangepaste druk op de bloedvaten.

Indicaties voor Oedeemtherapie en manuele lymfdrainage

Lymfoedemen, posttraumatische en postoperatieve oedemen (o.a. dikke arm na borstamputatie, verstuiking, breuken, hematomen), Reumatische aandoeningen (t.g.v. infectueuze artritis, chronische polyartritis, artrose heup), klachten van het zenuwstelsel (o.a. migraine, slapeloosheid, stress, darmstoornissen), Neus-, keel- en ooraandoening (o.a. oorsuizen, chronische slijmvliesontsteking)

Na radiotherapie: fibrosering van de huid, dermatologische problemen, vasculaire problemen, circulatiestoornissen (o.a. glaucoom, oedemen t.g.v. veneuze stase, artritis, claudicatio intermittens, ziekte van Ménière)
In de sport: spierpijn, hematomen, laesies

Mocht jij klachten hebben waar oedeemtherapie of manuele lymfdraingage verlichting zou kunnen geven maak dan gerust een afspraak.

Groetjes,
Carina Seidel

Deel dit bericht

Over de auteur

Carina Seidel

"Een gezond lichaamsgewicht betekent meer levenskwaliteit en ''lekker in je vel'' voelen."

Fysiotherapeut Carina Seidel is na haar bacheloropleiding Fysiotherapie in Nijmegen in 2014 bij Knooppunt Centrum voor Gezondheid gaan werken. Eind 2014 rondde ze de opleiding voor Oedeemtherapie en Manuele lymfedrainage af. In september 2017 heeft Carina haar 2-jarige opleiding tot ESP-sportfysiotherapeut afgerond. Ze ziet het als haar uitdaging om mensen zo goed mogelijk te begeleiden bij trainingen, revalidatie en herstelprocessen. Carina houdt van haar vak en laat dit elke dag met veel enthousiasme, liefde en empathievermogen zien.